Ankara'nın Simge Camileri

Camiler ve mescitler Anadolu topraklarında önemli bir yere sahiptir. Yüzlerce yıl boyunca özgün dokusunu korumayı başaran bu camiler, bugün şehirlerin inanç turizmine önemli bir katkı sunar. Her ne kadar bir bürokrasi kenti olarak öne çıksa da yoğun bir kültürel mirasa sahip olan Ankara’da, bu bağlamda pek çok cami ziyaret edilebilir. Bu camiler arasında sayabileceğimiz Direkli Camii, dikdörtgen şeklinde bir plana sahiptir. Caminin çatısı kiremit şeklindedir. Bugüne ulaşan herhangi bir kitabesi ne yazık ki yoktur. Mihrap tarzına ve diğer mimari detaylara bakılarak ne zaman inşa edilmiş olabileceğine dair tahminler yürütülür. Bu tahminlere göre Direkli Camii, 15’inci yüzyıldan bugüne ulaşır. Konum olarak Direkli Mahallesi üzerinde bulunan tarihi caminin duvarlarında Ankara taşları dikkat çekici düzeydedir. İbadet mekanı ilk büyük onarımını 18’inci yüzyıl içinde gerçekleştirir. Yapımın ahşap hatılların öne çıktığı cami kerpiç örgülüdür. Sonradan inşa edilen son cemaat bölümü caminin ana ibadet bölümünün kuzeyinde konumlanır. Bu bölümü toplamda beş ahşap direk taşır. Bu direkler, caminin adının Direkli Camii olmasına neden olur. Direkli Camii’nin harim kısmının üstü ahşap tavanla örtülü durumdadır. Bu harimin hemen kuzeyine bakan tarafta kadınlar mahfili yer alır. Caminin alçı malzemeden yapılan mihrabı tavanın olduğu kısma kadar yükselir. Köşe bölümlerinde ufak sütuncelerin yerleştirildiği niş, mukarnas kavsaralıdır. Direkli Camii, Ankara’nın Altındağ ilçesinde bulunur. Zaten şehirde yer alan pek çok tarihi camiye yine bu ilçe sınırları içinde rastlamak mümkündür. Develi ve Ceylan isimli sokaklara da yakın bir yerde bulunan Direkli Camii, genel anlamda sade ve mütevazi bir görünüme sahiptir. Yerli ve yabancı ziyaretçilerin her daim uğrak yeri olan tarihi mekan, günümüzde hala ibadete açık durumdadır.

Ankara’nın ambiyansı ile dikkat çeken, güzide ve şirin camileri arasında yer alan Ağaç Ayak Camii ismiyle de ilgi çeker. Kerpiç duvarlara sahip olan caminin eğimli arazisi, dayanıklılığının artırılması amacıyla ağaç direklerin kullanımını gerekli kılmış, bu sebeple de dini yapıya Ağaç Ayak Camii ismi verilmiş. Mütevazi büyüklüklerde, dikdörtgen planlı Ağaç Ayak Camii, ahşap tavanı ve kırma çatısıyla öne çıkıyor. Genel itibarıyla ahşap malzeme kullanımının yoğun olduğu gözlerden kaçmıyor. Küçük ölçekli tarihi caminin son cemaat yeri bulunmuyor. Mihrap kısmı tavan hizasına kadar yükseliyor. Üzerinde üst üste üç adet kitabe yer alıyor. Önemli bir diğer detay olarak dış ve iç bordürlerinde Kelime-i Tevhit yazılı. Motif ve nakışlarında ağırlıklı olarak kullanılan renkler siyah, sarı ve kırmızı şeklinde. Minaresi hayli düşük yükseklikli ve caminin kuzeybatı kısmında ahşap malzeme ile konumlandırılmış halde bulunuyor. Ağaç Ayak Camii denildiğinde şüphesiz en uygun tanımlama: Sadelik. Hem dış hem iç kısmının son derece sade bir görünüme sahip olduğunu belirtmek mümkün.

Ankara’nın Ulucanlar semtinde yer alan bazı türbeler, yerli ziyaretçileri bölgeye çeker. Şehrin pek çok semtinden ve hatta çevre illerinden gelen pek çok kişi, bu türbelere gelip dualar okurlar. Buranın en çok ziyaretçi çeken türbelerinden birisi de Cenabı Ahmet Paşa Türbesi’dir. Burası aynı zamanda cami ile beraber anılır. Dolayısıyla türbeyi ziyarete gelenler, aynı yapı topluluğunun bir parçası olan Cenabı Ahmet Paşa Camii’ni de ziyaret etme şansı bulur. Ulucanlar’da Mimar Sinan Meydanı olarak adlandırılan bölgede konumlanan Cenabi Ahmet Paşa Camii ile aynı adı taşıyan türbe arasında mimari doku açısından bir uyum söz konusudur. Türbede de tıpkı camide olduğu gibi kesme Ankara taşlarına başvurulur. Kubbe kısmı kasnaksız bir şekilde duvara oturur. Osmanlı cami ve türbe mimarisini yansıtan yapı topluluğu, 1595 senesinde oluşturulur. Türbe içinde sandukası yer alan zat Cenabi Ahmet Paşa’dır. Kendisi bir dönemler Anadolu Beylerbeyliği olarak görev yapar. İstisnalar hariç beş asırdan bu yana ezanların bir an olsun susmadığı tarihi caminin yapımı, Kanuni Sultan Süleyman dönemine rastlar. Cenabı Ahmet Paşa’nın isteği doğrultusunda büyük usta Mimar Sinan’dan destek alınır. Azimi Türbesi’nde de kendisinin imzası bulunur. Özgün halini büyük ölçüde koruyabilen Cenabi Ahmet Paşa Camii ve Türbesi’nin kubbe bölümleri kurşun yapıyla kaplanır. Gerek mihrap gerekse de minberde mütevazi bir tasarım göze çarpar. Bilhassa mihrap üstündeki Osmanlıca kitabelerin varlığı bu bölümün değerini artırır. Aynı şekilde caminin zemin tarafında bulunan altıgen taşlar ve giriş kısmındaki magmatik taşlar, süsleme özelliklerine apayrı boyut katar. Vakıflar Bölge Müdürlüğü 2008 senesinde buranın onarılmasına karar verir. Cami ve türbeye ilişkin değişiklikler dört yılın sonunda tamamlanır. İbadete, türbe bölümü de ziyarete açık durumdadır.

Ankara’nın geçmişten günümüze ulaşan yapıları ile ünlü semtlerinden Ulus’taki Anafartalar Caddesi üzerinde bulunan Zincirli Camii, ahşap süslemeleri açısından görsel bir şölen vadeder. Çeşitli kaynaklardan yola çıkıldığında farklı dönemlerde onarım gördüğü anlaşılsa da yapım yılı tam olarak bilinmiyor. Bununla birlikte 17’nci yüzyılın ikinci yarısında yapılmış olabileceği de kayıtlarda geçen bilgiler arasındadır. Mütevazı büyüklükteki tarihi cami, genel itibarıyla söz konusu yüzyılın Ankara’da inşa edilmiş diğer camileri ile benzer mimari karakteristikler sunar. Ahşap tavan, mihrap, minber ve dış düzeni de bu savı güçlü bir şekilde destekleyen unsurlar arasında yer alır. Başkent Ankara’nın bölgede yakinen bilinen tarihi camileri arasında bulunan Zincirli Camii, özellikle ahşap süslemeleri ile tanır. Dönemin önemli ustalarından Nakkaş Mustafa tarafından yapılan bu süslemeler, caminin görsel özellikleri arasında ayrı bir yer tutuyor. Ayrıca geniş bir avlusu da bulunan Zincirli Camii ile birlikte çeşitli dükkanlar da bölge esnafı tarafından uzun yıllardır işletilerek ziyaretçilerine hizmet vermeye devam ediyor.

Ankara’nın Çankaya ilçesinde yer alan Maltepe Camii, Recai Akçay imzasını taşır. Yapımına 1954 senesinde başlanan tarihi cami, beş yılın sonunda ibadete açılır. Caminin yapım sürecine 1950’de açılan bir derneğin katkıları söz konusudur. Konum olarak Maltepe semtinde yer alan bu tarihi ibadet mekanı klasik Osmanlı camilerini andırır. Tümü ile kesme taşlardan inşa edilen yapı iki minareye ve tek kubbeye sahiptir. Mimari açıdan kare bir plana sahiptir. Mekan içinde çok fazla vitraylı pencere olduğu görülür. Bu da iç bölümün iyi bir şekilde aydınlatılmasını sağlar. Tek kubbenin tepe bölümünde dikkatli bir şekilde bakıldığında Fatiha Suresi’nin yazıldığı görülür. Maltepe Camii’nin duvarlarında Kütahya işi çini kaplamalar bulunur. Bu çini süslemeler beş metreye kadar yükselir. Süslemelerin bittiği yerden sonra ise üzerinde Tegabün Suresi’nin yazıldığı mermer yapı dikkat çeker. Caminin kuzey bölümünde yer alan dış cemaat alanı küçük çaplı beş adet kubbeye sahiptir. Camiye katkı sunan dernek bugün ‘Ankara Maltepe Camii Yaptırma ve Yaşatma Derneği’ olarak yoluna devam eder. Esasen camii için ilk planlanan arsa Çankaya belediyesine ait birimlerin kullanımındadır. Sonraki dönemlerde belediye derneğe caminin şu an yer aldığı arsayı tahsis eder. Belediye kullanım haklarını derneğe 90 yıllığına devreder. Bu süreçte aynı zamanda yardımsever insanların gayretleri ve bağışları da etkili olur. Yerden yüksekliği 30 metreye yakın caminin minarelerine 142 merdiven ile çıkılır. Maltepe Camii’nin toplamda üç kapısı bulunur. Kubbenin odağında ise üç ayrı cephesi olan küçük bir balkon yer alır. Buradan aşağıya doğru sarkıtılan bir avize hemen dikkat çeker. Bu avizenin Sadi Hoşses tarafından camiye hediye edildiği bilinir.

Başkent Ankara, gezi ve seyahat açısından oldukça zengin biri program sunar. Özellikle Cumhuriyet dönemi ve sonrasında inşa edilen eserler, müzeler dikkat çekici düzeyde artış gösterir. Bunun dışında hamamlar, camileri medrese ve kiliseler de gezi duraklarında kendine her daim yer bulur. Sümer Mahallesi’ndeki Sarıkadın Sokağı üzerinde konumlanan Hacettepe Camii, kerpiç yapılı duvarları ile ön plana çıkar. Caminin çatısı kiremitlidir ve genel anlamda sadedir. Minare bölümünün ahşap malzemeye sahip olduğu görülür. Bu bölüm caminin kuzey kısmında bulunur. Kadınlar mahfili yapılan son düzenleme neticesinde dahil edilir. Bu düzenleme esnasında cami tavanları da yenilenir. Bugün bu alanın yağlı boya olduğu gözlemlenebilir. Ankara’nın Altındağ isimli ilçesine bağlı olan Hacettepe Camii, özellikle özgün mihrabından dolayı ilgi çeker. Bir yamacın üzerine inşa edilen ibadet mekanının cephe duvarlarında ahşap hatıllı kerpiç örgüler göze çarpar. Son cemaat yeri daha sonradan kapatılır. Bu nedenle de doğu kısımda yer alan pencereler sayesinde dışa doğru açılma şansı bulur. Son cemaat yerinde yine sonradan eklenen bir mihrap bulunur. Diğer mihrap ise alçıdan oluşturulur ve ilk dönemden bugüne özgün haliyle taşınır. Harime girmek adına kuzeyde yer alan yuvarlak kemerden yararlanılır. Niş bölümlerinde oldukça hoş geometrik figürler, hemen göze çarpar. Aynı şekilde köşelik adı verilen kısımlarda da çeşitli yıldız süslemeleri tercih edilir. Caminin bugüne ulaşan onarım kitabesi dört satırdır. Orijinal inşa kitabesine ise ne yazık ki ulaşılamaz. Söz konusu onarım 1985 senesine aittir. Onarımın o dönem Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirildiği bilinir. 15’inci yüzyıldan kaldığı tahmin edilen Hacettepe Camii, bugün hala ibadete açıktır.

Karacabey Camii, Türkiye Cumhuriyeti’nin başkenti olan tarih ve kültür şehri Ankara’daki Hacettepe mahallesinde, bir eğitim kurumunun yerleşkesi içinde yer alır. Ayrıca bu cami, Ankara’nın öne çıkan dini yapıları arasında gösterilir. Taş ve tuğladan yapılan kiremit çatılı Osmanlı camisi, beş adet kubbeye sahiptir. Çokgen gövdeli, sırlı tuğla işlemeli minaresi ve zarif çini işçiliğiyle dikkat çeker. 1444’te vefat eden Anadolu Beylerbeyi Celaleddin Karaca Bey bin Abdullah tarafından 1428’de yaptırılan Karacabey Camii’nin mimari ise Sinaneddin Ahmed bin Ebu Bekir el-Müşeymeş’tir. Yapım yılı konusunda ise 1428 yılı ağır bassa da kesin bir kanıt bulunmamamktadır. Özgün mimari özellikleri, 1892 depreminin ardından gördüğü onarımla büyük ölçüde değişen cami, son yıllarda yeni bir restorasyon daha geçirmiştir. Halk arasında ‘İmaret Camii’ olarak da bilinen Karacabey Camii, dikdörtgen planlıdır. İç kısmı incelendiğinde her biri oval kubbeyle örtülmüş revaklı beş bölümlü son cemaat yeri, kapının yanlarında zengin dekoratif öğeleri, desenler, motifler, çiniler, aydınlık fenerli kubbesi, deprem sonrasında yapılan mihrabı ve ahşap minberi önemli kısımları arasında yer alır. Duvarlarında Ankara taşı ve tuğla kullanıldığı görülen ibadethanenin, Ankara’nın en önemli tarihi camilerinden biri olduğu kabul edilir. Hatta Karacabey Camii için çoğu otorite ‘en önemli cami’ yakıştırmasını da yapar.

Ankara'nın tarihi geçmişiyle ünlü ilçelerinden Altındağ'da, bir Açıkhava müzesi maiyetindeki Hamamönü semtinde bulunan Sarıkadı Camii, karakteristik ve ilgi çekici bir Osmanlı yapısı. Döneminin mimari kimliğinden izlerle günümüze gelmiş kerpiç duvarlı cami, asırlara meydan okuyan geometrik şekillerle süslü dört sütun ile destekli kiremit kaplı ahşap çatısıyla öne çıkıyor. İmamın hutbeyi okuduğu oyma ahşaptan minberi de dahil olmak üzere cami genelindeki süslemeleri oldukça kıymetli olan Sarıkadı Camii’nin minaresi bulunmuyor. Caminin iç kısmına girildiğinde pencerelerinin üst kısımlarındaki Kelime-i Tevhid yazısı göze çarpıyor. Gezilip, ibadet yapılabilen Sarıkadı Camii’nin doğu kısmında ise ufak bir mezarlık yer alıyor. Buradaki mezar taşı kavuklarının ince işçiliği, dönemine göre son derece ince bir işçiliğe sahip ve görenleri hayrete düşürüyor. Çevresindeki zengin tarihi dokuyla birlikte Ankara'nın köklü camilerinden biri olan Sarıkadı Camii, tüm sadeliği ile ziyaretçilerini bekleyip hizmet vermeye davet ediyor.

Ankara genelde Cumhuriyet döneminden sonra yapılan bazı eserlerle ön planda olsa da esasen bu özel şehrin tarihi mirası çok daha eski dönemlere uzanır. Bu tarihin bir parçası olan Tabakhane Camii, Bentderesi Mahallesi üzerinde konuşlanır. Tabakhane Camii genel olarak ahşap ve taş kaideli bir yapıya sahiptir olsa da çatı kısmı kiremitten meydana gelir. Dikdörtgen şeklinde bir plana sahip olan Tabakhane Camii’nin minaresi doğu kısımda yer alır ve silindirik şeklindedir. Bu minarenin daha sonradan yenilendiği vurgulanır. Minare aynı zamanda tek şerefelidir ve ahşaptır. Orijinal minarenin kare bir kaidesi olduğu yazılı kaynaklardan anlaşılır. Haremin hemen kuzey kısmında ahşap destekler sayesinde taşınan kadınlar mahfili göze çarpar. Camide yer alan kitabeye göre 1900 senesinde Necmeddin’in torunlarından biri olan Şükrü Efendi, buranın onarımını üstlenir. Tabakhane Camii’nin onarım kitabesi olsa da inşa kitabesi bulunmaz. Yine de mimari detaylara bakılarak caminin 18’inci yüzyılın içinde inşa edildiği tahmin edilir. Tabakhane Camii özgün dokusunu zaman içinde yitirir. Buna rağmen tarihe tanıklık eden bu mekan hala yerli ziyaretçiler için heyecan uyandıran bir ibadet mekanı olarak tanımlanır. 1979’da gelindiğinde Tabakhane Camii ile alakalı olarak çok radikal bir karara imza atılır. Buna göre cami büyük ölçüde yıkılır ve yeniden inşa edilir. Onarım kitabesi, son cemaat yerinin doğu bölümündeki duvarında yer alır. Bazı bilgiler için tescil fişleri referans olarak gösterilir. Son cemaat alanı toplamda iki katlıdır. Eski caminin yerine inşa edilen yapı, kubbe örtülüdür. Tabakhane Camii, halk arasında kimi zaman Tabaklar Camii adlandırılır. Aynı isme sahip bir cami de Arnavut’ta yer alır ve bu nedenle iki cami sıklıkla birbirine karıştırılır.

Ankara’nın Altındağ ilçesinde yer alan Kurşunlu Camii, Anafartalar Caddesi üzerinde konumlanır. Caminin mimari olarak kare planlı olduğu görülür. Aynı zamanda tek kubbeli camiler arasında yer alan yapı bir yamaç üzerine inşa edilmiştir. Duvar cephelerinde sıralı moloz taşlar tercih edilir. Son cemaat bölümü caminin kuzeyindedir. Her iki bölümü de kapalı olan son cemaat yerinin ilk başlarlarda çatısı ahşaptır. Buna rağmen Kurşunlu Camii’ne ait olan dernek tarafından büyütülünce bu alan da değişikliğe uğrar. Bugün son cemaat yerinin alt bölümü abdest alma alanı olarak değerlendirilir. Betonarme olarak yenilenen bu bölüm camii ile ne yazık ki uyumsuz bir görünüm oluşturur. Caminin ana girişi bu bölümün doğu kısmındadır. Kurşunlu Camii’ndeki diğer cepheler büyük ölçüde birbirine benzer. Sivri kemerli nişlerin içinde bulunan pencereler uyumlu bir görüntü sağlar. Cephe duvarlarının sonunda sade bir yapıya sahip olan silme dikkat çeker. Caminin kubbesi kurşunla kaplanır. Bu kubbenin aynı zamanda sekizgen kasnağa sahip olduğu görülür. Kirpi saçaklara sahip olan kasnağın her bölümünde birer pencere bulunur. Caminin minaresi ana yapının kuzey bölümünde bulunur. Minare kısmının tuğla gövdeli bir yapıya sahip olduğu gözlemlenebilir. Kaide ve silindirik gövde arasında bir geçiş söz konusudur. Petek bölümünün sivri bir külahla bittiği söylenebilir. Minareye ait kapı doğrudan caminin içine doğru açılır. Kurşunlu Camii’nin bugüne ulaşan bir kitabesi yoktur. Tarihi ile ilgili tahminler mimari üslubuna göre yapılır. Bu anlamda bu ibadet mekanının 16’ncı yüzyıldan miras kaldığı tahmin edilir. Yine tahminlere göre camii Sadrazam Nasuh Paşa tarafından yaptırıldığı söylenir. Kendisinin bu bölgede Kurşunlu Camii dışında pek çok eserde imzası vardır. Cami de zaten üst kısmı tamamen kurşunla kaplı olduğundan alır bu ismi.

Anadolu’da tarihi camilerin mabedi olarak gösterilen bölgelerden biridir Ankara’nın Altındağ ilçesi. Çok sayıda camiyle çevrelenen ilçede mütevazi mimarisiyle semt sakinlerini huzurla ibadet ettiği Ahi Yakup Camii, Hacı Bayram Mahallesi’nde Selman-i Farisi Sokak’ta bulunur. İlginç bir yapı olduğunu belirtmek mümkün, meyilli arazi üzerine kurulu ve bir metreyi aşkın yüksekliğe sahip, zira merdivenlerle çıkılarak giriliyor. Caminin yapısal özellikleri incelendiğinde dikdörtgen plana, taş temelde kerpiç sıvayla yapıldığı, çatısının da kiremit kaplı olduğu belirtilebilir. Yapım yılı net olarak bilinen cami, 1392’de tamamlanmış. İmar ettiren zat ise Ahi Çelebi oğlu Ahi Yakup. Caminin karakteristik mihrabı, bazı onarımlar sonrasında değişmiş olsa da önemini koruyor. Bölgedeki önemli camilerin başında gelen Hacı Bayram Camii'ne yakın konumda bulunuyor. Ayrıca Roma Hamamı ve Ankara Kalesi’nin ortasında yer alıyor. Genel itibarıyla Augustus Tapınağı da dahil olmak üzere çok sayıda tarihi eserin bulunduğu bir bölgede konumlanıyor. Hem manevi hem de tarihi önemi ile ziyaret edilmesi tavsiye edilir.

Abidinpaşa Merkez Camii, Ankara’nın Mamak ilçesinde yer alan ve şehrin önemli ibadet yerlerinden biridir. 1984 yılında inşa edilen cami, bölgenin en büyük camisi olup B grubu camiler arasında yer almaktadır. Hem mimari yapısı hem de sunduğu hizmetlerle öne çıkan Abidinpaşa Merkez Camii, hem yerel halk hem de ziyaretçiler tarafından ilgi görmektedir.Abidinpaşa Merkez Camii'ni Kim Yaptırdı?Abidinpaşa Merkez Camii, adını aldığı Abidinpaşa Semti'nde 1984 yılında inşa edilmiştir. Caminin inşasını gerçekleştiren vakıf, camiyle aynı adı taşıyan Abidinpaşa Merkez Cami Vakfı'dır. Caminin mülkiyet hakları da bu vakfa aittir.Abidinpaşa Merkez Camii MimarisiOsmanlı mimarisinin izlerini taşıyan Abidinpaşa Merkez Camii, görkemli yapısıyla dikkat çeker. İki şerefeli ve 34 metre yüksekliğindeki iki ayrı minaresi, büyük kubbesi ve estetik görünüme sahip ufak kubbeleriyle cami, bölgenin önemli mimari eserlerinden biridir. Caminin iç kısmında dikkat çeken özelliklerden biri de çini kaplamalar ve mermerden yapılmış mihrabıdır. Üç kapısı bulunan caminin çatısı kurşun kaplamalarla güçlendirilmiştir. Ayrıca, caminin altında yaklaşık 30 dükkan bulunmaktadır.Abidinpaşa İsmi Nereden Gelir?Abidinpaşa, adını Osmanlı döneminde yaşamış bir devlet adamı olan Abidin Paşa'dan alır. Semt ve cami bu ismi, tarihi şahsiyetin anısına taşımaktadır. Abidin Paşa, Osmanlı döneminde önemli görevlerde bulunmuş ve semte adını vermiştir.Abidinpaşa Nereye Bağlıdır?Abidinpaşa Semti, Ankara'nın Mamak ilçesine bağlıdır. Mamak ilçesi, şehrin doğusunda yer almakta olup, hem yerleşim yerleri hem de tarihi ve kültürel zenginlikleriyle bilinir. Abidinpaşa Semti de Mamak’ın en bilinen bölgelerinden biridir.Abidin Paşa Merkez Camisi'ne Nasıl Gidilir?Abidinpaşa Merkez Camii'ne ulaşım oldukça kolaydır. Ankara şehir merkezinden Mamak yönüne giden otobüslerle camiye ulaşmak mümkündür. 339-5 numaralı otobüs hattı, camiye doğrudan ulaşım sağlayan toplu taşıma seçeneklerinden biridir. Ayrıca, özel araçla gelmek isteyenler için de Mamak bölgesine bağlanan ana yollar üzerinden rahatça ulaşılabilir.Abidinpaşa Merkez Camii, Ankara’nın Mamak ilçesinde hem ibadet hem de sosyal hizmetlerin sunulduğu önemli bir dini yapıdır. Osmanlı mimarisinin etkilerini taşıyan cami, görkemli yapısı ve sunduğu hizmetlerle öne çıkmaktadır. Caminin yakın gelecekte bünyesine kazandırılacak kütüphane ile birlikte daha geniş bir hizmet yelpazesi sunması beklenmektedir. Hem yerel halkın hem de ziyaretçilerin uğrak noktası olan bu cami, Ankara’nın dini ve kültürel hayatında önemli bir yer tutmaktadır.

Doğramacızade Ali Sami Paşa Camii, Ankara’nın saygın camileri arasında yer alır. Konum olarak Çankaya ilçesine bağlı Bilkent semtinde bulunan cami, yerli ziyaretçilerin her daim ilgisini çeker. Bu caminin İhsan Doğramacı tarafından inşa edildiği aktarılır. Kendisi o dönem camiyi babası Ali Sami Paşa adına yaptırmayı tercih eder. Doğramacızade Ali Sami Paşa Camii, günümüzde ibadete açık değildir. Buranın en önemli özelliği Türkiye’nin ilk teknolojik camisi olmasıdır. Bu özelliği camiye turistik bir kimlik kazandırır. Doğramacızade Ali Sami Paşa Camii’nin mimarı, alanının yetenekli isimlerinden biri olan Erkut Şahinbaş’tır. Bugün burası pek çok konsere, resim galerisine ya da seminere ev sahipliği yapar. Bir tür ibadet ve kültür merkezi olarak hizmet gören bu ilginç caminin seminer salonları, gelecek taleplere bağlı olarak kilise ya da sinagog formuna dönüştürülür. Üç ayrı semavi dine de hitap eden Doğramacızade Ali Sami Paşa Camii, 50 dönümlük bir arazi üstüne inşa edilir. Yapımı tam iki sene boyunca devam eden caminin tarihi bir kimliği yoktur. Caminin iç bölümleri ağırlıklı olarak ahşap kaplıdır. Teknolojik altyapısı ile meşhur olan mekanın 2008 senesinde açılışı yapılır. Yapımının 15 milyon dolar gibi astronomik bir rakama mal edilmesi bir dönem epey tartışma yaratır. Açılışına İhsan Doğramacı da bizzat katılım gösterir. Buraya özel aracınızla geldiğinizde camiye ait otopark alanını kullanabilirsiniz. Caminin mimarisinde akıllı bina sistemleri uygulanır. Özellikle aydınlatma, havalandırma ve ısıtma sistemleri, hayranlık uyandırır. Bu sistemler ezan saatlerine göre otomatik olarak devreye girer. İhsan Doğramacı 2010 senesinde vefat edince caminin arka bölümünde bir anıt mezar oluşturulur. İhsan Doğramacı, Hacettepe Üniversitesi’nin de Kurucusu’dur.

Ankara'daki Hacı Bayram Camisi, 1427'de tamamlanmış tarihi öneme sahip camilerden biri. Altındağ ilçe sınırlarındaki Ulus semtinde yer alıyor. Bayrami tarikatının kurucusu olan Numan-bin Koyunluca Ahmed adlı zat, Hacı Bayram Veli olarak tanınırdı. Onun adına yapılan cami, oldukça farklı bir mimari karakter taşıyor. Döneminin çok ilerisinde mimari detaylara sahip olan Hacı Bayram Camii; iki şerefeli minare, tek sahınlı ve mütevazi büyüklükte bir iç mekan ile son cemaat yerleri gibi mimari özellikleri ile dikkat çekiyor. Binlerce yıl öncesinden kalma bir Roma tapınağına bitişik durumda konumlanıyor. Bir dönem kilise olarak da kullanılan söz konusu tapınakla birlikte ele alındığında farklı dinlerden üç yapının aynı alan üzerinde bulunduğu görülüyor. Günümüze çok iyi korunarak gelen Hacı Bayram Camii, çeşitli dönemlerde detaylı onarımlar görmüş. Camiye ziyarette bulunacaklar için hemen yanındaki Hacı Bayram Türbesi hem manevi önemi hem de sanatsal kalem içi süslemelere sahip iç tasarımıyla ziyaret edilebilir.

Ankara’nın en önemli camileri arasında gösterilen Ahmet Hamdi Akseki Camii, kimi kaynaklarda ‘Aksaki Camii’ olarak da geçer. Cami tam olarak Eskişehir yolu üzerinde yer alan Bilkent kavşağında bulunur. Diyanet İşleri Başkanlığı, camiye komşu durumdadır. Ahmet Hamdi Akseki Camii görece çok yeni bir camidir. Yapımına 2008 senesinde başlanan caminin ibadete açılması için dört sene kadar beklenir. Geleneksel mimari kodların tercih edildiği cami, büyük bir yapı topluluğuna dahildir. Cami külliyesi toplamda 80 bin metrekarelik bir alanı kaplar. Cami öylesine büyük bir şekilde yapılmıştır ki aynı anda toplamda 6 bin kişi burada ibadet edebilir. Hatta cenaze namazlarında avlu bölümü ile beraber kapasite 20 binlerin üzerine çıkar. Ahmet Hamdi Akseki Camii’nin ana kubbesi 33 metre çapındadır. Bu anlamda Türkiye’nin en büyük kubbe çapına sahiptir. Yapımındaki detaylar için özenle çalışılan cami, oldukça modern bir mimariye sahiptir. Tarihi bir niteliği olmadığı için daha çok kapasitesi ve mimari detayları ile kendinden söz ettirir. AVM’lerde yer alan bazı teknolojik sistemlerin buraya adapte edildiği görülür. Örneğin ayakkabılıkta uygunluk durumunu gösteren sinyalizasyon sistemine yer verilir. Aynı yerde ayakkabıların yarattığı kokuyu önlemek adına havalandırma sistemi entegre edilir. Bu tip teknolojik hamleler, Ahmet Hamdi Akseki Camii’ni ayrıcalıklı kılar. Engelli bireylerin rahatlıkla ulaşım sağlaması adına da pek çok detaya yer verilir. Caminin güçlü bir aydınlatma ve ses sistemi bulunur. Aydınlatma tasarımında özellikle manevi duyguyu ön plana çıkaracak detaylar hemen göze çarpar. Ahmet Hamdi Akseki Camii, Cuma günlerinde müthiş bir kalabalığı ağırlar. Camiye ismi verilen Ahmet Hamdi Akseki, bir dönemin Diyanet İşleri Başkanı’dır.

Ankara’da asırların günümüze taşıdığı Osmanlı camilerinden biri olan Hacı Musa Camii, şehrin Altındağ ilçesinde, Demirtaş adı verilen mahalledeki iki sokağın kesiştiği yerde, konumlanır. Köşe konumlu caminin kitabesinde yer alan bilgilere göre caminin Seyfeddin bin el-Hac Musa tarafından 15’inci yüzyılda yaptırıldığı anlaşılır. Şehirdeki diğer birçok tarihi yapıda olduğu gibi dikdörtgen planlı cami, taş temel üzerinde kerpiç duvarlara ve kiremit kaplı çatıya sahiptir. Son cemaat yeri de oldukça dikkat çekici olan caminin minaresi sonradan yenilenmiştir. Tavanının köşe kısımlarında da seyrine doyum olmayan çiçek motifleri ön plandadır. Tavanda iki adet de rozet bulunuyor. Etrafının ise renkli nakışlarla işlendiğini görüyoruz. Alçı bezemelerle zenginleştirilen mihrabı, ahşap süslemeleri, minberi ve çeşitli kısımlarındaki kabartmalar, caminin sade mimarisine karşın iç bölümündeki görselliği yüksek ayrıntılardan sadece birkaçıdır. Klasik dönem süslemeleri ile meraklıları açısından mutlaka görülmesi gereken eserlerden biri olan Hacı Musa Camii, sanatsal değere sahip tarihi yapıyı yakından görmek ve ibadette bulunmak isteyen genç-yaşlı herkesi ziyaretine bekliyor.

Ankara’nın Altındağ ilçesindeki Ahielvan Camii, 14’üncü yüzyıl sonlarına Hacı Elvan b. Mehmed tarafından inşa edildi. 15’inci yüzyılda I. Mehmed Çelebi tarafından tamir gördüğü de içerisinde bulunan kitabeden anlaşılır. Tarihi cami, günümüze ulaşana kadar birçok kez onarım gördü. Son yıllarda yine bir dizi onarım yapıldı. Üstünde ahşap konsollar ve kirişleri ile dikkat çeken düz bir çatı mevcut. Duvarlar kerpiç ve taştan yapılmış. İç kısmında ahşap direklerle desteklenen bölümler var. Müezzinin durduğu mahfil adı verilen kısım da ahşap malzeme ile hazırlanmış. Direklerin üzerinde mermer başlıklar yer alıyor ve bunların çeşitli Roma ve Bizans yapılarının harabelerinden alındığı biliniyor. Gösterişsiz bir mimariye sahip olmakla birlikte Ahielvan Camii’nin sanatsal değer içeren kısımları söz konusu. Mihrap, minber ve pencere kanatları, ince ahşap ve alçı işçiliği ile öne çıkıyor. Son olarak kapı kanatları Etnografya Müzesi’nde görülebilen yapının plan ve mimari özellikleri ile Ahi Şerafeddin Camii’ne andırdığı görülüyor. Ahşap bölümlerinin de benzediği düşünülüyor.

Tarihi ve kültürel mekanlar açısından her daim ön planda olan Ankara, tarihte pek çok medeniyete kucak açar. Bu durum şehirde medreseden camiye, hamamdan kiliseye çok sayıda eserin günümüze taşınmasını sağlar. Cumhuriyet döneminin ilk ve tek başkenti olan Ankara’da camilerin kendine has bir mimari yapısı söz konusudur. Özellikle Ankara’da Altındağ başta olmak üzere pek çok ilçede tarihi camilerle karşılaşmak mümkündür. Asırlardır ezan seslerinin azalmadığı Ankara’da pek çok cami ve mescit hala ilk günkü gibi ayakta durur. Şehrin önemli tarihi camilerinden biri olan Eskicioğlu Camii’nde, ahşap iskelet arası kerpiç dolgu malzeme tercih edilir. Üzeri çatıyla örtülü olan Eskicioğlu Camii, dikdörtgen bir plana sahiptir. Son cemaat bölümü daha sonradan dahil edilmiştir. Caminin oldukça şık bir ahşap bir minaresi bulunur. Kuzey uçta bulunan harime sade ve gösterişsiz bir kapıdan giriş yapılır. Harim toplamda 11 ayrı pencere ile aydınlatılır. Bazı pencereler yuvarlak kemerlidir. Harimin ahşap tavanlı olduğu görülür. Kadınlar mahfilinde de benzer durum görülür. Minber bölümü diğer bölümlere göre yeni sayılır. Yağlı boyalı olan mihrapta kalıplama tekniği kullanılır. Bu mihrabın köşelerindeki sütunlar mukarnas başlığa sahiptir. Camiyi ziyaret edenler mihrap bölümüne özel olarak ilgi gösterir. Çok az camide görülen, akantus yaprakların yansıtıldığı bitkisel süslemeler oldukça estetiktir. Eskicioğlu Camii’nin girişinde yer alan onarım kitabesine göre mekan 1907 tarihinde tamirden geçirilir. Bunun dışında 1922 ve 1970 yıllarında da onarımlar gerçekleştirilmiştir. Eskicioğlu Camii’nin genel mimarisi incelendiği zaman yapının 17’nci yüzyılın sonlarına ait olduğu tahmin edilir. Bugün Altındağ ilçe sınırları içinde yer alan Eskicioğlu Camii hala ibadete açıktır ve aynı zamanda turistik bir değere sahiptir.

Turgut Özal zamanında, 1987’de tamamlanan ve Ankara’nın en kalabalık camilerinden olan Kocatepe Camii Ankara’nın en sembol dini mekanlarından biridir. Bu ibadethanenin projelendirilmesinde Ahmet Hamdi Akseki fikir babası olmuş; Adnan Menderes ise inşasına öncülük etmiştir.Toplam 4 bin 500 metrekare alana yayılı olan Kocatepe Camii’nin inşaat aşaması maalesef Türkiye’de yaşanan ekonomik ve sosyal sorunlar nedeniyle tam 20 yıl sürmüştür.4 bin 500 metrekarelik alan üzerinde inşa edilen Kocatepe Camii, alt kısmında bulunan konferans salonu, kütüphane, otopark, ticarethane ve idari birimler ile devasa bir kompleks halindedir. Mimar Sinan’ın geliştirdiği mimari üsluba, yani sadeliğin ihtişamı geleneğine sadık kalınarak inşa edilen Kocatepe Camii'nin ana mekanı dört adet fil ayağı üzerine oturtulmuştur. Bu fil ayağı aslında taşıyıcı büyük ayaklar olarak tanımlanabilir. Ayrıca bir merkezi kubbesi bulunan ibadethanenin dört adet de yarım kubbesi mevcuttur. Kocatepe Camii ziyaretiniz esnasında her an siyasi bir isimle karşılaşma ihtimali vardır. Hatta bu ihtimal oldukça yüksektir. Zira burası, devlet erkanının sıkça ziyaret ettiği camiler arasında yer alır.

Ankara’da Altındağ ilçe sınırları içerisindeki Hacettepe Mahallesi’nde; Saat Kulesi, Hamamönü evleri, Mehmet Akif Ersoy Evi gibi görülmesi tavsiye edilen birçok lokasyona yakın konumda bulunan Taceddin Sultan Camii, bölgedeki tarihi yapılar arasında özel bir yere sahiptir. Taceddin Sultan’ın türbesinin bitişiğinde bulunan ve 1900’lü yılların hemen başında Sultan Abdülhamit tarafından yaptırılarak hizmet vermeye başlayan cami, aynı zamanda çeşme, hazire gibi çok daha eski zamanlardan günümüze ulaşan çeşitli öğeleri de kapsar. Cami ve çevresi ayrıca genel itibarıyla korunarak aslına uygun şekilde günümüze ulaşmış durumdadır. Küçük, sade bir cami olan Tacettin Sultan Cami’nin iç kısmında ahşap işçiliği göze çarpar. Kesme taş duvarlı caminin çatısı kiremit olan yapının uzunlamasına dikdörtgen planlı yapısının yanı sıra taştan yapılmış tek minaresi de göz alıcıdır. 2009 yılında vefat eden tanınmış Türk siyasetçi Muhsin Yazıcıoğlu’nun kabri de Taceddin Sultan Camii’nin bahçesinde yer alır ve ziyaret edilebilir.

Melike Hatun Camii, Ankara’nın Ulus semtinde, Erbakan Meydanı’nda konumlanan, Osmanlı, Selçuklu ve modern mimarinin zarif bir birleşimi olan dikkat çekici bir yapıdır. Bu cami, yalnızca ibadet için değil, aynı zamanda kültürel ve sosyal etkinlikler için de önemli bir merkezdir. Ankara'nın yeni dönemdeki simgelerinden biri olarak görülen Melike Hatun Camii, mimarisi, iç mekan tasarımı ve işlevselliği ile her yaştan ziyaretçiyi kendine çekmektedir.Mimari ÖzellikleriMelike Hatun Camii, mimari detaylarıyla hem geleneksel Türk mimarisini hem de modern unsurları bir araya getirmiştir. 3.600 metrekarelik geniş bir alana yayılan bu cami, aynı anda 7.000 kişinin ibadet edebilmesine olanak tanımaktadır. İnşaatına 2013 yılında başlanmış ve 4 yıl süren çalışmaların ardından 27 Ekim 2017 tarihinde ibadete açılmıştır.🕌 Kubbe DetaylarıAna kubbesi 27 metre çapında ve yerden yüksekliği 43 metre olan cami, ihtişamlı bir iç mekan sunar. Kubbenin tepesinde bulunan 8 metre uzunluğundaki bakır alem, yapının görkemine katkıda bulunur.☪️ MinarelerMelike Hatun Camii’nin dört minaresi bulunmaktadır. Her biri 72 metre yüksekliğinde olan minareler, üç şerefeli olarak tasarlanmıştır ve gece ışıklandırmaları ile çevresine zarif bir siluet sunar.🛠️ Malzeme KullanımıCaminin iç ve dış cephelerinde kullanılan taş işçiliği, klasik Osmanlı mimarisiyle paralellik taşır. Kapılar ve giriş bölümlerinde kullanılan ahşap işçilik, fildişi işlemeler, altın varak süslemeler ve sedef detaylar, yapıya zarif bir estetik kazandırmıştır.İç Mekan ve DonanımMelike Hatun Camii’nin iç mekan tasarımı, ferah ve huzurlu bir atmosfer sunar. İbadet alanında doğal ışığın etkili bir şekilde kullanılmasını sağlayan geniş pencereler, mekana derinlik katar.🌟 Ahşap İşçiliğiGiriş kapıları, ahşap sanatının en zarif örneklerini sergiler. Kapılarda yer alan fildişi işlemeler ve sedef detaylar, geleneksel Türk sanatının modern bir yorumunu yansıtır.🏛️ Alt Kat FonksiyonlarıCaminin altında yer alan kompleks, yalnızca dini bir mekan olmanın ötesine geçer. Alt katında 1.000 kişilik bir kongre salonu, fuaye alanı ve otopark bulunur. Bu alanlar, Melike Hatun Camii’nin bir yaşam merkezi olarak kullanılmasını sağlar.Tarihi ve Anlamı: Melike Hatun Kimdir?Melike Hatun Camii, adını Ankara'nın tarihi şahsiyetlerinden biri olan Melike Hatun’dan alır. 14. yüzyılda yaşamış olan Melike Hatun, varlıklı bir ailenin mensubu ve hayır işleri ile tanınan bir tasavvuf ehli olarak bilinir.Hayatı boyunca Ankara’da birçok hayır işi yapmış, vakıflar kurmuş ve eserler bırakmıştır. Melike Hatun’un kabri, Ankara’da Taşçılar Sokak’ta, kendi vakfının bahçesinde bulunmaktadır. Bu cami, onun mirasına saygı göstermek adına inşa edilmiştir.Ulaşım ve Ziyaret BilgileriMelike Hatun Camii, Ankara'nın merkezi bir noktasında, Ulus semtindeki Erbakan Meydanı'nda yer almaktadır. Bu konumu sayesinde, şehrin farklı bölgelerinden kolaylıkla ulaşım sağlanabilmektedir.Toplu Taşıma ile Ulaşım:🚌 Otobüs HatlarıCamiye yakın duraklardan geçen otobüs hatları şunlardır: 173-1, 185-7, 201-6, 266, 440-5.🚇 Metro Hatları📍 Ulus İstasyonu: 8 dakika yürüme mesafesinde.📍 Adliye İstasyonu: 18 dakika yürüme mesafesinde.📍 M1-M2-M3 ve M4 hatları bu istasyonlardan geçmektedir.🚉 Tren Hatları📍 Sıhhiye İstasyonu: 13 dakika yürüme mesafesinde.📍 Ankara Garı: 17 dakika yürüme mesafesinde.📍 BAŞKENTRAY, B22 ve B40 tren hatları bu istasyonlardan geçmektedir.Bu cami, yalnızca bir ibadet yeri değil, aynı zamanda bir kültür ve yaşam merkezi olarak tasarlanmıştır. Geniş ibadet alanı, zarif mimarisi ve fonksiyonel özellikleriyle Melike Hatun Camii, Ankara’nın modern yüzünü temsil ederken, geçmişin geleneklerini de yaşatmaya devam etmektedir. Hem ibadet edenler hem de Ankara’ya ziyarete gelen turistler için mutlaka görülmesi gereken bir yapıdır.

Ankara’nın Samanpazarı semtindeki Asker Sokağı’nda konumlanan Hacı Arap Camii, ahşap hatıllı duvarları ile dikkat çeker. Genel anlamda mimarisi sade bir yapıda olan Hacı Arap Camii’nin kesin inşa yılı bilinmez. Buna rağmen yazılı kaynaklarda aktarılan bilgilere göre mimari detaylardan yola çıkılarak buranın 14’üncü yüzyıldan kalma bir cami olduğu anlaşılır. O dönem Osmanlı’da Ahiler Dönemi olarak adlandırılır. Zaten caminin çok yakınında da Ahi Elvan Camii bulunur. Caminin yapımına dair tüm bu tahminler yapılırken özellikle de mihrap stili göz önünde bulundurulur. Dikdörtgen bir plana sahip olan ibadet mekanının minaresi bulunmaz. Mihrabı dışında kalan tüm bölümleri en az bir onarım görür ve yenilenir. Bu nedenle de eski özgün dokunu yıllar içinde ciddi ölçüde yitirmeye başlar. Aktarılan bilgilere göre cami, Ahi Elvan Camii’nin yapımından arta kalan malzemelerle yapılır. İlk dönemde burası esasen bir mescit olarak inşa edilir. Düz bir ahşap tavana sahip olan mekan, minber sayesinde bölünmüş durumdadır. Aynı çatının altında toplamda iki mihrap yer alır. Her iki mihrabın da alçıdan yapıldığı görülür. Batı kısımda yer alan mihrabın görece daha eski olduğu söylenebilir. Mihrap nişinin üstü belli bir ivmeyle daralmaya başlar. Nişin içinde göz alıcı süslemeler bulunur. Işınlı yıldızlar veya hafif kabartma şekiller, bu süslemeleri meydana getirir. Hacı Arap Camii’nin kadınlar mahfili kare ve ince sütunların üzerine oturur. Bu bölüm oldukça yeni sayılır. Mescit kısmı üçü büyük olmak üzere toplamda beş pencere ile aydınlatılır. Giriş kapısının sağ tarafında tuğla kemerlerle çerçevelenmiş bir pano dikkat çeker. Geçmelerin süslediği bu panonun altına ‘Mehmed’ adı yazılır. Musluk bölümünün üstünde bulunan kitabe, mermer malzemeden yapılır. Yapılan son onarım çalışmalarında caminin abdesthanesi ve çeşmeleri yenilenir. Ayrıca Ankara taşları ile yeni basamaklar oluşturulur.

Son dönemlerde adını sıklıkla duyuran Beştepe Millet Camii, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi kapsamında yer alır. Dolayısıyla burayı ziyaret ettiğiniz zaman sizi bir yapı topluluğu karşılayacaktır. Halkın ziyaretine her daim açık bir ibadet mekanı olan Beştepe Millet Camii, başkent Ankara’da yer alır. Toplamda 5 bin 100 metrekarelik bir alana inşa edilen Beştepe Millet Camii bir ana ve dört yarım kubbeye sahiptir. Cami içinde bodrum ve mahfil dışında bir de namaz katı bulunur. Cami içinde aynı anda 3 bin kişi ibadetlerini yerine getirebilir. Bu anlamda Ankara’nın en büyük kapasiteli camileri arasında gösterilir. Burada aynı zamanda abdesthanelerden namaz alanlarına ulaşımı sağlamak adına asansörler kullanılabilir. Beştepe Millet Camii’nde özellikle kalabalık zamanlarda aktif olarak kullanılan iki asansör bulunur. Tarihi camide toplamda dört ayrı minare bulunur. Bu minarelerin ortalama yüksekliği 60 metre civarındadır. Caminin hemen giriş alanında bulunan taç kapıda mermer kaplama dikkat çeker. Bu bölüm aynı zamanda bazı süslemelerle bezelidir. Giriş kapısında sizi Rad suresinin 24’üncü ayeti karşılar. Engellilerin ibadetlerini rahat bir şekilde yerine getirmeleri, abdestlerini alabilmeleri adına özel olarak tasarlanır. Rampa alanları sayesinde engelliler, cami içinde çok daha kolay şekilde hareket ederler. Bu tarz ince detaylara çok az camide rastlanılır. Beştepe Millet Camii ile külliye içinde bulunan yapılar arasında mimari açıdan önemli benzerlikler bulunur. Tarihi camide Osmanlı mimarisinin izleri kadar modern mimariden esintiler yakalamak olasıdır. Beştepe Millet Camii’nin önündeki meydan, hemen karşı bölümde yer alan kongre merkezi ile ortak olarak kullanılır. Burası sıradan bir ibadethaneden öte sosyal ve kültürel amaçlarla da kullanılır. Böylesine geniş bir meydana sahip olması, bu durumu pekiştirir. Tarihi cami; devlet-millet bütünleşmesinde her daim kritik bir rol oynar.