Ardanuç (Gevhernik) Kalesi

Yıllara meydan okuyan ve Artvin’in sembol yapılarından biri olan Ardanuç Kalesi’nin yapım yılı milattan öncesine kadar uzanır. Kale, yapıldığı binlerce yıl öncesindeki dönemde kalenin bulunduğu Adakale bölgesi Çıldır Atabekleri ve Bagratlı Krallığı’nın yönetim merkezi olarak değerlendirilir. Şehrin en önemli kalelerinden biri olarak kabul edilen Ardanuç Kalesi’nin hem iç kalesi hem de çevresi surlarla örülüdür. Zaten bu yönüyle de özel bir örnek teşkil eder. Kalenin çevresinde geçmiş dönemlerden kalan pek çok kalıntıya rastlamak olasıdır. Kalenin en dikkat çeken özelliklerinden birisi de Osmanlı Devleti’nin en ünlü padişahlarından olan Kanuni Sultan Süleyman’a ait bir kitabenin de burada olmasıdır. Adakale isimli köyün oldukça yakınında olan Ardanuç Kalesi’nin mevkii, çeşitli türbelerle birlikte İskenderpaşa Camii gibi özel mekanlara da son derece yakın olduğundan oldukça turistiktir. Bu nedenle de Artvin’de en çok öne çıkan eserlerden biri olarak kabul edilir. Halk arasında Gevhernik Kalesi olarak da adlandırılan yapının bu şekilde anılmasının nedeni ise yapının etrafında gümüş madenleri olmasıdır. Çünkü ‘gevherinik’ kelimesi maden ve cevher anlamına gelir. Ardanuç ya da Gevhernik Kalesi’nin 5’inci yüzyılın içinde inşa edildiği tahmin edilir. Osmanlı Devleti’nin bölgeyi ve kaleyi kontrol altına alması ise 1551 yılına tekabül eder. Fetihten bir yıl sonra yani 1562’de Kanuni Sultan Süleyman tarafından aslına uygun olarak onartılan kalenin kitabesinde bu onarımla ilgili bilgiler de mevcuttur. Ardanuç Kalesi günümüze ulaşana kadar zamanın yıkıcı etkisinden payını alır. Tüm bu olumsuzluklara rağmen de hala ayakta kalmayı başarmış olan yapının bilhassa iç kale bölümü büyük ölçüde orijinalliğini korur. Dış kale içinse aynı sözü söylemek doğru olmaz. Son olarak belirtilmelidir ki yüksek bir tepede yer alan ve geniş bir manzarayı kucaklayan Ardanuç Kalesi’nde önümüzdeki dönemlerde detaylı bir restorasyon çalışmasının yapılması bekleniyor.