Yakutiye Medresesi ve Arkeoloji Müzesi

İlhanlılar döneminden kalma, adeta iğne oyası gibi ince desenlerle işlenen Yakutiye Medresesi; dönemin hükümdarı Olcaytu zamanında Emir Hoca Celalettin Yakut tarafından yaptırılmıştır. Kapalı avlulu, eyvanlı ve revaklı medrese 1310 yılından bugüne kadar ayakta durmayı başarmıştır. Bu tipteki medreseler içerisinde Anadolu’nun en büyüğü olma özelliğine sahip olan yapı, aynı zamanda Erzurum’un sembol eserleri arasında bulunur. Sultan Olcaytu’nun Gazan Han ve Bolugan Hatun adına bu medreseyi Hoca Yakut Gazani’ye yaptırır. Osmanlı dönemine kadar medrese olarak faaliyet gösterilen yer, bir süre sonra dökümhane olarak kullanışmış, 19’uncu yüzyılın sonlarından itibaren de askeri depo olarak faaliyet göstermiştir. Cumhuriyet dönemine gelinmesiyle birlikte 1964 ve 1973 yıllarında Vakıflar Müdürlüğü onarımdan geçirmiştir. Yakutiye Medresesi son olarak 1991 yılında Turizm Bakanlığı tarafından da restore edilerek Arkeoloji Müzesi formu kazanmıştır. Yakupoğlu Medresesi’nin batısında taçkapı, güneyinde kübik kaideli, silindirik gövdeli minare ile kuzey köşesinde aynı biçimsel özellikleri yansıtan silindirik külahlı köşe kulesi yer alır. Özellikle taçkapının yan kanatlarında bulunan nişlerin içinde bir su kaynağından, vazodan çıkarcasına betimlenmiş hayat ağacı, altında karşılıklı iki aslan figürü, üzerinde çift başlı kartal figürleri İslam ikonografisi açısından önem taşır.