Aya Nikola Kilisesi

Aziz Nikola Rum Ortodoks Kilisesi, İstanbul Heybeliada’nın ana meydanında tüm kızıllığı ile yer almaktadır. İlk yapının inşa tarihi kesin olarak bilinmese de, dışında bulunan stilize ion başlıklı sütunlar Bizans dönemini işaret etmektedir. Neredeyse tüm erkeklerin denizci ya da balıkçı olduğu kasaba halkına uygun olarak, denizcilerin koruyucu azizi olan Aziz Nikola’ya (Hagios Nikolaos) adanmıştır. Bugünkü kilise 1857’de mimar Hacı Stefanis Gaitanakis tarafından Bizans kilisesi yıkıntıları üzerine yapılmıştır. 1894 depreminde zarar görmüş ve Sultan II. Abdülhamit’den alınan izinle tamir edilmiştir.

Doğu-Batı ekseninde inşa edilen kilise, merkezi kaplayan yüksek bir silindirin tepesine örtülmüş kubbesi, dört destek payandası, dört kolunun üstündeki beşik kemerleri ve ana yapıdan bağımsız olarak yükselen çan kulesi ile plan açısından haç şeklindedir. Kilise sunağının arkasında Patrik Samuel Hançeri’ye ait mezar yer almaktadır. Narteks’in önündeki ayrı bir yapı ise Aziz Paraskevi’nin kutsal çeşmesine (Hagia Paraskevi) ev sahipliği yapar. 

Kilisenin içi bezemeler açısından zengindir. Naosun örtü sisteminde farklı geometrik tavan kasetleri kullanılarak iç mekanda bir hareketlilik sağlanmıştır. İkonostasion, ambon ve despot tahtı gibi litürijik öğelerde görülen ampir üslup yanında bezemelerde barok detaylar da mevcuttur. Çok güzel işlemeli mermer paravanı, altın yaldızlı kabartmalarla, Hz. Meryem ve Aya Nikola’nın ikonalarıyla süslüdür. Apsis’in sağındaki duvarda, gümüş kaplanmış 1895 tarihli Azize Barbara ikonu ve yine gümüş kaplı Aziz Nikolaos’un ikonu bulunmaktadır.

Fotoğraf Kaynağı: https://www.turkiyenintarihieserleri.com/?oku=1438