Heybeliada Sanatoryumu

Verem hiç şüphe yoktur ki Cumhuriyet döneminin en ürkütücü hastalıkları arasında yer alır. O dönem ilklim bakımından uygun olan yerlerde çeşitli sanatoryumlar açılır. Esasen sanatoryum ile alakalı ilk ciddi girişimler 1907 senesinde II. Abdülhamid devrinde gerçekleşir. Çeşitli nedenlerden dolayı bu girişimler bir türlü neticelendirilemez. İlk sanatoryum, İstanbul Heybeliada’da açılır. Çamlimanı’nı çevreleyen alanda kurulan sanatoryum, o dönem buranın ismi “Sıhhiye ve İçtimai Muavenet Vekaleti” olarak bilinir. Dik bir yamaca kurulan Heybeliada Sanatoryumu’nun açılışı kayıtlara 1 Kasım 1924 olarak geçer. Heybeliada’nın olduğu yer, verem hastaları adına en ideal yer olduğu bilinir. Hatta ünlü gezginler dahi eserlerinde bu bölgenin ikliminin farkından sıkça söz ederler.

Heybeliada Sanatoryumu, 1924 senesinde ilk defa hasta kabulüne başlar. O dönem kadınlar ve erkekler için ayrılan sekizer yataklı koğuşlar bulunur. Alt katta çalışan memur ve hekimlerin ikameti için ayrılır. Burası aynı zamanda idare binası olarak da kullanılır. Zaman geçtikçe sanatoryuma ait sınırlar iyice genişletilir. Bu sayede burada çok daha kapsamlı bir şekilde hizmet verilir. 1939 senesinde yatak sayısı 400’e yaklaşır. 1945’te Değirmentepe civarında yeni pavyonların dahil edilmesi ile beraber yatak sayısında daha da yüksek rakamlara ulaşılır. O dönem aynı zamanda yeni bir diş ünitesi de devreye sokulur.

Bütün bu oluşuma ilave olarak 1954’te yeni bir rehabilitasyon merkezi eklenir. Aynı sene hemşirelik okulu da faaliyet göstermeye başlar. Rehabilitasyon merkezlerinde ustalar çeşitli mesleki eğitimler verir. Bu da hastaların moral ve motivasyon kazanmasını sağlar. Haftada bir defa konser ve sinema etkinlikleri düzenlenir. Heybeliada Sanatoryumu aynı zamanda 1974 senesindeki gelişmelerle beraber ilk göğüs hastanesine imza atar. Bütün bu ivmeye rağmen Türkiye’nin ilk verem hastanesi olan Heybeliada Sanatoryumu, çürümeye terk edilir. Bu gerilemede 1999 senesindeki İstanbul depremi etkili olur.