Theodosius Dikilitaşı

İstanbul’un Fatih ilçesinde, tarihi Sultanahmet Meydanı’nın güneyinde konumlanan Theodosius Dikilitaşı, 390’da Mısır’dan getirilmiş bir dikilitaştır. Roma İmparatoru I. Theodosius tarafından şehre getirilerek bugünkü yerine dikilmiştir. 

I. Theodosius, Roma medeniyetinin dönüm noktalarından birinin baş aktörüdür. Çünkü ölümünden sonra imparatorluk bir daha birleşmeyecek şekilde Doğu (Bizans) ve Batı Roma İmparatorluğu olmak üzere ikiye ayrıldı. Dikilitaşın yapılış tarihinin milattan önce 1450’ye yakın olduğu düşünülüyor. Dünyanın en geniş alana yayılmış tarihi yapıları arasındaki Amon Ra Mabedi’nin önündeydi. 4’üncü yüzyıl ortalarında II. Constantius tarafından Karnak’taki yerinden alınıp Mısır’ın Akdeniz kıyılarındaki İskenderiye şehrine getirildi. İkinci ve son kez yerinden alınması ise 390’da gerçekleşti. Gemi ile İstanbul’a, Antik Hipodrom’daki yerine taşındı. Antik Hipodrom, günümüzde olmasa da Theodosius Dikilitaşı, 3 bin 500 yılı aşkın süre sonra hala ayakta ve ziyaretçilerini karşılıyor. 

Yapısal özellikleri çok karmaşık değil. Klasik bir Mısır dikilitaşı. Her bir cephesinde yazılar bulunuyor. Mermerden bir kaide üzerine oturtulan Theodosius Dikilitaşı’nın üzerindeki antik döneme özgü hiyeroglif yazıları net olarak görülebilir. Mısır Tanrısı Amon Ra’nın resimler ile birlikte yukarıdan aşağı doğru yazılmış yazılarda ağırlıklı olarak yaptırılış amacından bahsediliyor. Orijinal yüksekliğinden yaklaşık altı metre daha kısa olankaidesi ile birlikte toplam 24,8 metredir. Ağırlığının 200 ton olduğu sanılır.