Birecik Kalesi

Asurlar zamanında yapılan ve çeşitli dönemlerde onarımdan geçen Birecik Kalesi, kesme taşlardan inşa edilmiş ve yüksekliği 40 metreyi bulan surlarıyla ünlüdür. Bu surlar öylesine ünlüdür ki kaleyi ziyaret eden herkes özellikle kulaktan kulağa bugüne ulaşan efsanesini de dinlemek ister… Tam yapım tarihi belli olmasa da 13’üncü yüzyıldan günümüze ulaştığı bilinen Birecik Kalesi’ni Romalılar (milattan önce 30 - milattan sonra 395), Franklar (milattan sonra 1098-1150) ve Memlükler (1277-1484) onarmıştır. Birecik ilçesini çevreleyen surlardan geriye kalan iki kapı bulunmaktadır. Urfa kapı ve Meçan kapı da mutlaka fotoğraf çektirmeyi unutmayın. Kalenin ilk inşasında 12 adet olduğu bilinen burçtan ise yalnızca bir tane kaldığını da söyleyelim. Birecik Kalesi ile ilgili bilinen efsaneye dair kısaca öyküden bahsetmemiz gerekirse karşımıza bir idam mahkumu çıkar. Aslen suçlu olmayan bu mahkuma idam öncesi son dileği sorulur… Mahkum ise tayından bahseder. Birbirine çok sadık olduklarını anlatan mahkum, tayını son bir kez daha görmek istediğini söyler. Ve tayın da kendisini özlediğini hatta tayı gördüklerinde bir çukuru gözyaşlarıyla doldurduğunu göreceklerini anlatır. Zaptiyeler durum böyle olunca tayı görmeye gider ve gerçekten de tayın yanında bir çukur açtığını ve gözyaşlarıyla orayı doldurduğunu görür. Durum böyle olunca tayı da yanlarına alıp kaleye geri dönerler ve mahkuma gösterirler. Tabii tay sahibini görünce şahlanır, sahibi ise pranga ve zincirlere bağlı durumdadır. Tayı sakinleştiremeyen görevlilere mahkum ‘Beni çözün son bir kez tayıma dokunayım ki o da sakinleşsin.’ der ve onu çözmelerini rica eder. Yetkililer kendi aralarında konuşup adama izin verirler. Mahkumun prangaları çözülür çözülmez tayına biner ve dört nala Fırat Nehri’ne uçar. Şimdi bulunan noktada Fırat Nehri’ni göremezsiniz elbette ancak o zamanlar Fırat’ın suları, kalenin duvarlarını yalarmış… İşte o gün bugündür ne mahkuma ne de tayına rastlamıştır insanlar; ikili Fırat sularında kaybolup gitmiştir…