Mimarisiyle Büyüleyen İstanbul Kiliseleri

1880'de mimar Vasilaki İonnidi tarafından inşa edilen Aya Triada Kilisesi, Beyoğlu'nda bulunan en büyük Rum Ortodoks kiliselerinden biridir. Yunan haçı planına sahip ve Gotik tarzda çan kuleleri olan yapı, 1955'teki olaylarda hasar görmüş ve 2003'te restore edilmiştir. Kilise, haftanın her günü açıktır ve pazar ayinleri düzenlenir.

St. Pierre Kilisesi, Haliç kıyısındaki Bankalar Caddesi’ne inen bir sokakta yer alır ve 1841'de inşa edilmiştir. 13. yüzyıla dayanan geçmişiyle kilise, 17 ve 18. yüzyıllarda yangın geçirmiş, ardından İtalyan mimar Gaspare Trajano Fossati tarafından yeniden yapılmıştır. Sade dış cepheye karşın, iç mekan zengin süslemelerle dikkat çeker.

Stefan Stefan Kilisesi, Haliç kıyısında Balat ile Fener arasında yer alır ve "Demir Kilise" olarak bilinir. Stefan Bogoridi'nin bağışıyla inşa edilen kilise, 1898'deki yangının ardından demir kullanılarak yeniden yapılmıştır. Sanatsal açıdan önemli olan yapının üç kubbesi ve aktif kullanılan çanları vardır. Kilise, Bulgar kültürel bilincinin simgesidir.

Kırım Kilisesi, Beyoğlu'nda Serdar-ı Ekrem Sokak'ta yer alır ve Osmanlı Padişahı Abdülmecid tarafından Kırım Savaşı'na katılan İngiliz askerleri anısına 1858'de inşa edilmiştir. Neogotik tarzda, yüksek taş duvarlarla çevrili olan kilise, İngiliz mimar G. E. Street tarafından tasarlanmıştır. Günümüzde ziyaretçilere açıktır ve çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapmaktadır.

Beyoğlu'nda İstiklal Caddesi'nde yer alan Sent Antuan Kilisesi, İstanbul'un en büyük Katolik kilisesidir ve geniş bir cemaate sahiptir. İlk olarak 1230'larda inşa edilen kilise, yangınlar sonrası bugünkü yerine taşınmış ve 1906'da Giulio Mongeri tarafından İtalyan tarzında betonarme olarak yeniden yapılmıştır. Kilise, Papa XXIII. Ioannes'in vaaz verdiği yer olarak da bilinir.

Şişli, Kurtuluş'ta bulunan Aya Dimitri Kilisesi'nin temelleri Bizans dönemine dayanır. 1726, 1751-1754 ve 1798'de onarımlar ve eklentiler yapılmıştır. 1857'de yapılan çan kulesi 1955'te yenilenmiştir. Dikdörtgen planlı kilisede, ahşap oymalı, altın kaplamalı ikonalar ve freskler dikkat çeker. Kilise, Kurtuluş Rum Cemaati Vakfı’nın merkez kilisesidir ve her gün ibadete açıktır.

Fener Rum Patrikhanesi, Ortodoks Hristiyanlığın merkezi olan İstanbul'un Fener semtinde bulunur ve Doğu Ortodoks Kilisesi'ni oluşturan 14 otosefal kiliseden biridir. Yapı, Osmanlı'nın fetih sonrası kuralları nedeniyle alçak gönüllü bir mimariyle inşa edilmiştir. İçinde Patrik’in makamı, Aya Yorgi Kilisesi, kutsal emanetler ve diğer önemli bölümler yer alır. Hacı olmak isteyenler, kiliseyi ziyaret eder ve dini önemi yüksek olan objelerden etkilenirler.

1461'de Fatih Sultan Mehmet tarafından Ermenilere verilen Kumkapı'daki Ermeni Patrikhanesi, Osmanlı'da Ermeni cemaatinin merkezi olmuştur. Fatih, Bursa’da Hovagim'e patrik olma sözü verip İstanbul'u fethettikten sonra bu sözü tutmuştur. Patrikhane, birçok yangın geçirmiş ve defalarca restore edilmiştir.

Beyoğlu'ndaki İstiklal Caddesi'nde yer alan Santa Maria Draperis Katolik Kilisesi, Frensisken tarikatına ait olup, yoksulluk ve sadeliği yüceltir. Kilise, 1769'da yeniden inşa edilip, 1904'te Mimar Guglielmo Semprini tarafından bugünkü haline getirilmiştir. Neo-klasik üslupta inşa edilen yapı, mistik atmosferiyle dikkat çeker.

Üsküdar'daki Surp Haç Kilisesi, 17. yüzyılın sonlarında papaz Baladı Abraham tarafından yaptırılmış ve 18. yüzyılda iki kez onarılmıştır. 1880'de kesme taştan inşa edilen kilisenin sade iç mekanı, şık avizeler ve tarihi pencerelerle dikkat çeker. "Selamsız Ermeni Kilisesi" olarak da bilinen yapı, Ermeni cemaatinin ibadetine açıktır.

Kınalıada'da Nar Çiçeği Sokak'ta yer alan Surp Krikor Lusavoriç Ermeni Kilisesi, 1857'de ibadete açılmış ve 1988'de yeniden inşa edilmiştir. Günümüzdeki çan kulesi ve güçlendirme çalışmaları da bu tarihte yapılmıştır. Kilise, bir mihrap, iki şapel içerir ve yaz sezonunda yoğun cemaat hizmeti verir. İlk papazı Dionisios Çizmeciyan, kilise avlusuna gömülüdür.

Aya İrini Kilisesi, Bizans'ın ilk kilisesi olarak 330'larda Konstantin tarafından Roma tapınaklarının üzerine inşa edilmiştir ve "Kutsal Barış" anlamına gelir. Topkapı Sarayı'nın birinci avlusunda yer alan bu kilise, camiye dönüştürülmemiş en büyük Bizans kilisesidir. 8. ve 9. yüzyıllarda depremlerden zarar gören yapı, Osmanlı döneminde farklı amaçlar için kullanılmıştır. Günümüzde ise yalnızca özel izinle ziyaret edilebilmektedir.

Karaköy'de bulunan Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi, İstanbul'daki en eski Ermeni kilisesidir. 14. yüzyılda inşa edilen kilise, 1731 ve 1799'da yangınlardan sonra yeniden inşa edilmiştir. 1888'de iki küçük şapel ana yapıya eklenmiştir. 20. yüzyılda yeniden kubbeli tarzda inşa edilen kilise, 1966'dan beri ibadete açıktır ve klasik Ermeni mimarisinin tek örneğidir.