Ulu Camii

Anadolu’daki en önemli Saltuklu eseri olan Erzurum Ulu Camii, çok sütunlu ‘Ulu Camii’ şemasının ilk örneklerindendir. Diğer ismi ‘Atabey Camii’ olarak bilinen eser, Saltuklu Emiri Nasreddin Aslan Mehmet tarafından 1179 yılında inşa ettirildi. Çifte Minareli Medrese'nin yanı başında yer alan caminin ilk yapısından geriye sadece mihrabı kalmıştır. İlk yapımında düz çatılı olan caminin, dönem dönem yapılan restorasyon çalışmalarıyla değişime uğradığı kaynaklarda belirtilmektedir. Günümüzdeki hali, sivri kemerlerle birbirine bağlı 24 taş paye ve 16 duvar payesi üzerine yapılan kubbe ve tonozlardan oluşmaktadır. Caminin kuzey ve doğu cephelerinde içeriye girmek için beş kapı bulunuyor. Anadolu'da 12. yüzyılda inşa edilen ulu camilerin mihrabın bulunduğu orta mekana ağırlık veren mimari anlayışı ve geometrik motifli taş süslemesiyle Türk sanatının bütünlüğü içinde yerini alıyor. Sultan IV. Murat zamanında yiyecek deposu olarak kullanılan cami, bugüne kadar toplam beş kez onarımdan geçmiştir. Erzurum Valisi Hüseyin Paşa 1639'da, Ali Efendi ise 1826'da camiyi onarmıştır. Bunları 1858 ve 1860 yılında yapılan onarımlar izlemiştir. Cami, son olarak 1957- 1964 yılları arasında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restorasyondan geçmiştir. Caminin içerisinde toplam 40 sütun bulunmaktadır.